Los Sequeiros - Serra do Courel

Los Sequeiros

Un "sequeiro" es una construcción tradicional utilizada para secar castañas para su conservación. Utilizando el mismo esquema las tarimas del interior de una casa, el "sequeiro" es una construcción configurada específicamente para el secado de la castaña y en ocasiones utilizada como vivienda durante el proceso de secado, que puede durar 15 días, o incluso realizar el proceso mas de una vez. Posee un piso inferior en el que se enciende el fuego una parte superior en la que se colocan las castañas para se sequen ahumándolas. El suelo del piso superior está hecho de tablas lisas por arriba y en forma de cuña por debajo para favorecer el paso del aire caliente del humo.

Tipos de Castaña da Serra do Courel

Abarqueira: a castaña baleira.

Bravas: hai anos que se dan e outros que non saen.
Picois: as que se desprecian cando se escollen ou que parten ó debullalas para quitárlle-las tonas durante o bandoxo.
Presa: froito dun castiñeiro bo para madeira e que rende moita cantidade de castañas. Dise que estas castañas non son as máis sabrosas.
Raigonas: son as segundas en caer da árbore; as mellores para comer e as que mellor pelan.
Velliñas: é moi oscura e debúllase mal.
Vérdeas: as máis sabrosas e as que máis abundan, xunto coas presas.

En O Courel aínda seguen co procedemento tradicional galego para face-las castañas pilongas.

A colleita dura dende setembro ata mediados de outubro, sendo polo Nadal a época de maior consumo. Chegado o tempo, abanéase o castiñeiro cunhas varas longas –taloura ou bareiro– para tira-lo ourizo que encerra de dúas a catro castañas. Logo de apañalas o antes posible para que non perdan peso e calidade, desourízanse para escolle-las grandes e redondas, aínda que hai veciños que as pasan por unha criba para clasificalas por calibres. Lévanse ó sequeiro para secalas e afúmanse un pouco ó lume manso duns chotos na caniceira- táboas estreitas e longas cunha separación de 1 cm que, penduradas do teito, deixan pasa-la calor sen que caian as castañas. A seca pode durar de 8 a 15 días. Ó quitalas do sequeiro faiseo bandoxo- límpanse a man para separa-la puxa –a tona de dentro e a de fóra– e os picois –as pequenas, de pouco valor, que están fendidas ou que teñen o verme chamado coco–. Outro xeito de face-lo bandoxo consiste en mete-las castañas do sequeiro en sacos e darlle golpes ou pisalos, o que se chama face-la bulla, que tamén se fai na provincia de Ourense. Dise que unha clase de castaña é boa se dá o tercio- de tres partes, en peso, que entran verdes no sequeiro recóllese unha seca. Noutros sitios de Galicia o procedemento tradicional é similar. Na industria aplícaselles un tratamento térmico para debullalas facilmente nas máquinas e logo conxélanse para outras preparacións.